Εκλογές σε συνθήκες εθνικής κρίσης με τον ΠτΔ ρυθμιστή!

O πανικόβλητος Μητσοτάκης, είναι ικανός να στήσει θερμό επεισόδιο με τον Ερντογάν και μετά να πάει ευθύς αμέσως σε εκλογές με ρυθμιστή το...πρώην δεξί του χέρι και νυν ΠτΔ Τασούλα!

Εκ πρώτης όψεως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τασούλας διέπραξε συνταγματικό ατόπημα περιωπής, όταν εξεφράσθη κατά τη διάρκεια της συνομιλίας του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη μπροστά στις κάμερες υπέρ των αυτοδύναμων κυβερνήσεων, με αναδρομή στην ακυβερνησία του 1951.

Δεν είναι αρμοδιότης του Προέδρου να τάσσεται υπέρ των μονοκομματικών κυβερνήσεων ή των κυβερνήσεων συνεργασίας. Αυτή είναι αρμοδιότης της λαϊκής κυριαρχίας.

Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που κατά βάθος πρέπει να απασχολεί τον κύριο Τασούλα είναι πώς θα χειριστεί σε συνθήκες εθνικής κρίσης την ακυβερνησία που θα προκύψει ύστερα από αλλεπάλληλες εκλογές, ειδικά εάν ο αρχηγός του πρώτου κόμματος αρνείται να παραχωρήσει την πρωθυπουργία σε πρόσωπο κοινής αποδοχής, όπως έπραξε ο Γιώργος Παπανδρέου κατά τη διάρκεια των διερευνητικών εντολών του 2011 (με συνέπεια την ανάθεσή της στον Λουκά Παπαδήμο), αλλά και παλαιότερα, το 1989, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.

Πριν εξηγήσουμε αναλυτικά τι ενδεχομένως συμβαίνει στα προεδρικά παρασκήνια, παραθέτουμε το απόσπασμα της τοποθέτησης του Προέδρου της Δημοκρατίας ενώπιον του πρωθυπουργού, ο οποίος μία μέρα πριν, στη ΔΕΘ, είχε αρνηθεί διαρρήδην να αντικατασταθεί εν κινήσει, και ακολούθως θυμίζουμε το οικείο άρθρο 41 του Συντάγματος.

Ο Μητσοτάκης, μάλιστα, συνέδεσε -όχι τυχαία- τα σενάρια αντικατάστασής του με κινήσεις από συμφέροντα, με το επιχείρημα της «πρόκλησης εσωτερικής αναταραχής». Επίσης όχι τυχαία, εξέπεμψε έναν εκνευρισμό για την αρνητική στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην υπόθεση του καλωδίου, καθώς ο σχεδιασμός του, όπως φαίνεται, ήταν και παραμένει η πρόκληση έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που θα τον διευκολύνει να προκηρύξει εκτάκτως πρόωρες εκλογές για αντιμετώπιση κρίσιμης σημασίας εθνικού θέματος.

Δήλωσε ο κύριος Τασούλας: «Και στο σημείο αυτό θα ήθελα να πω πως δεν είναι μόνο ένα είδος πολιτικού αναγνώσματος ή πολιτικής επιδίωξης η πολιτική σταθερότητα – είναι και μια αξίωση συνταγματικής περιωπής. Στο άρθρο 41 του Συντάγματος και στις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας περιλαμβάνεται και η δυνατότητα να διαλύσει τη Βουλή, αν καταψηφιστούν δύο κυβερνήσεις και δεν εξασφαλίζεται πολιτική σταθερότητα».

Το οικείο άρθρο του Συντάγματος στο οποίο παρέπεμψε συγκεκριμένα αναφέρει:

«Άρθρο 41 (Διάλυση της Βουλής):

1. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να διαλύσει τη Bουλή, αν έχουν παραιτηθεί ή και καταψηφιστεί από αυτήν δύο κυβερνήσεις και η σύνθεσή της δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα. Oι εκλογές ενεργούνται από την κυβέρνηση που έχει την εμπιστοσύνη της διαλυόμενης Bουλής. Σε κάθε άλλη περίπτωση εφαρμόζεται αναλόγως το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 37.

2. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει τη Bουλή με πρόταση της κυβέρνησης που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης για ανανέωση της λαϊκής εντολής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Aποκλείεται η διάλυση της νέας Bουλής για το ίδιο θέμα».

Τι υποκρύπτεται λοιπόν πίσω από αυτή τη δήλωση και από την παραπομπή Τασούλα στο συγκεκριμένο άρθρο του Συντάγματος;

Είναι προφανές ότι ο Πρόεδρος βλέπει τις εκλογές να έρχονται, και μάλιστα σύντομα. Βλέπει, όμως, και κάτι άλλο: λόγω της έλλειψης αυτοδυναμίας, τον εαυτό του στο επίκεντρο μιας πρωτοφανούς συνταγματικής εθνικής κρίσης, που όμοιά της δεν θα έχει χειριστεί ποτέ αρχηγός του κράτους, εάν ο πρωθυπουργός δεν υποχωρήσει και μείνει σταθερός στις εμμονές του.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν τάχθηκε λοιπόν υπέρ της αυτοδυναμίας για να ευνοήσει τη στρατηγική ενός συγκεκριμένου κόμματος -στην προκειμένη περίπτωση, της Νέας Δημοκρατίας-, αλλά για να αποφύγει ο ίδιος τη βάσανο του να βρεθεί στο επίκεντρο μιας πρωτοφανούς συνταγματικής κρίσης. Ήταν έκφραση του ιδιότυπου χιούμορ του, φοβάμαι – όχι επιτυχής. Αλλά αυτό πρέπει να είναι το βαθύτερο κίνητρό του, εκτιμώ. Τον γνωρίζω πολλά χρόνια για να μπορώ να τον «διαβάζω»…

Δύο Πρόεδροι της Δημοκρατίας βρέθηκαν στο παρελθόν στη θέση του Κωνσταντίνου Τασούλα, αλλά είχαν την τύχη να τους διευκολύνουν οι αρχηγοί του πρώτου πλειοψηφούντος κόμματος στις εκλογές.

Ο πρώτος ήταν ο Χρήστος Σαρτζετάκης.

Τον Νοέμβριο του 1989, η Ν.Δ. είχε λάβει σε δεύτερες εκλογές ποσοστό 46%, αλλά, λόγω του νόμου Κουτσόγιωργα, δεν είχε αυτοδυναμία. Ο έμπειρος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης κατάλαβε ότι, αν δεν συγκροτείτο γρήγορα κυβέρνηση συνεργασίας, ο τόπος θα οδηγείτο στην περιπέτεια. Γνώριζε επίσης ότι η προτίμηση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Ανδρέα Παπανδρέου ήταν ο τραπεζίτης Ξενοφών Ζολώτας. Στην περίφημη σύσκεψη των τεσσάρων, λοιπόν (λίγο μετά την παραπομπή του Ανδρέα στο Ειδικό Δικαστήριο), στην οποία μετείχαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και ο αρχηγός του τότε ενιαίου Συνασπισμού Χαρίλαος Φλωράκης, ο Μητσοτάκης, για το καλό του τόπου, παραχώρησε τη θέση του πρωθυπουργού στον Ξενοφώντα Ζολώτα και αποφεύχθηκαν οι περιπλοκές και οι περιπέτειες. Το ΔΝΤ καιροφυλακτούσε.

Ο δεύτερος Πρόεδρος της Δημοκρατίας που βρέθηκε σε αντίστοιχη θέση ήταν ο Κάρολος Παπούλιας, το 2011.

Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου εμφανίστηκε διατεθειμένος να παραχωρήσει τη θέση του σε τρίτο πρόσωπο και ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με την αξιωματική αντιπολίτευση, στοχεύοντας όμως κατά βάθος στο αδιέξοδο των συζητήσεων, ούτως ώστε να καταφέρει στο τέλος να μην παραιτηθεί από την πρωθυπουργία.

Ήταν η σύσκεψη εκείνη, τα πρακτικά της οποίας έχω αποκαλύψει στην εφημερίδα «δημοκρατία», στην οποία έπεσαν προσχηματικώς τα ονόματα των αείμνηστων Βασίλη Μαρκεζίνη, Φίλιππου Πετσάλνικου και Έλσας Παπαδημητρίου, του Απόστολου Κακλαμάνη, του Τάκη Ρουμελιώτη και άλλων. Τελικά, η υπόδειξη του προσώπου του Λουκά Παπαδήμου από τον Γιώργο Καρατζαφέρη, ύστερα από παρασκηνιακή υπόδειξη του εκδοτικού παράγοντα της εποχής Γεωργίου Μπόμπολα, στην οποία συμφώνησε στο τέλος ο Αντώνης Σαμαράς για να απαλλαγεί από τον εμμονικό Γιώργο Παπανδρέου, απέτρεψε τη συνταγματική κρίση.

Αν προκηρυχθούν προσεχώς πρόωρες εκλογές, όπως φαίνεται να σχεδιάζει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, και δεν συγκροτείται αυτοδύναμη κυβέρνηση, τότε ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας στις διερευνητικές εντολές θα είναι καθοριστικός για το μέλλον του τόπου. Αλλά καθοριστικός θα είναι και ο ρόλος της πλειοψηφίας των βουλευτών του πρώτου κόμματος, καθώς και η περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα για το πρόσωπο του επόμενου πρωθυπουργού, αναλόγως της εκλογικής επίδοσης της Ν.Δ.

Αν η Ν.Δ. λάβει υψηλά ποσοστά, δεν γεννάται θέμα – ο κύριος Μητσοτάκης έχει το προβάδισμα. Αν όμως, και παρά την αδυναμία συγκρότησης κυβερνήσεως, ένας εμμονικός αρχηγός κόμματος με μέτρια εκλογική επίδοση εμμείνει να σύρει τη χώρα σε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις για να επιτύχει αυτό που νομίζει ότι μπορεί, την κατάκτηση της αυτοδυναμίας, τότε η χώρα θα κινδυνέψει να τιναχθεί στον αέρα.

Αυτό εκτιμούμε - δεν διαθέτουμε ειδική πληροφόρηση - ότι φοβάται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και άρχισε νωρίς, με την έναρξη του νέου πολιτικού έτους, να παραπέμπει στο άρθρο 41 του Συντάγματος για την κυβερνητική σταθερότητα. Προϋπόθεση για την κυβερνητική σταθερότητα είναι η αυτοδυναμία, αλλά, ελλείψει αυτής, είναι η συνεννόηση μεταξύ των αρχηγών των πολιτικών δυνάμεων με την παρότρυνση του αρχηγού του κράτους.

Κάπου εδώ είμαστε, και ας προετοιμαζόμαστε, γιατί το 2026 θα είναι μια θυελλώδης πολιτική χρονιά. Για να λυθεί το πολιτικό πρόβλημα της χώρας, εκτός από τους συνταγματολόγους, θα μας χρειαστούν και οι… ψυχολόγοι. Πιθανόν και ψυχίατροι.