Άρνηση της πραγματικότητας: Το ελληνικό παράλληλο σύμπαν για εκείνους που ...πάντα έχουν δίκιο!

Υπάρχουν άνθρωποι που πάντα έχουν... δίκιο. Ακόμα και όταν η πραγματικότητα τους χτυπάει την πόρτα με κουδούνι έκτακτης ανάγκης, αυτοί επιμένουν στο δικό τους σύμπαν.

Στην Ελλάδα του 2025, η άρνηση δεν είναι απλώς ψυχολογικός μηχανισμός — είναι εθνικό σπορ!

Γράφει ο

Dr.Georgios Zois

Από πολιτικές αποφάσεις μέχρι ιατρικές παρεμβάσεις, η καθημερινότητα λειτουργεί σαν μαύρη κωμωδία, και εμείς απλά κρατάμε το εισιτήριο για να παρακολουθούμε.

Η άρνηση επιτρέπει στον άνθρωπο να συνεχίζει να ζει χωρίς να αναγνωρίζει τα προβλήματα: οι θάνατοι και οι παρενέργειες υποβαθμίζονται, οι πολιτικές αστοχίες “δεν υπάρχουν” και η καθημερινή δυστοπία αντιμετωπίζεται με ένα ειρωνικό χαμόγελο.

Ψυχολογία: Ο βασιλιάς των μηχανισμών άμυνας

Η άμυνα του εγώ που λέγεται άρνηση, λειτουργεί σαν φίλτρο ασφαλείας: αποκλείει πληροφορίες που απειλούν την ψυχική ισορροπία.

Στην ελληνική καθημερινότητα αυτό σημαίνει:

Όσοι εμβολιάστηκαν μπορεί να αγνοούν σοβαρές παρενέργειες ή θανάτους, λέγοντας “δεν συνέβη σε μένα, άρα δεν υπάρχει πρόβλημα”.

Οι πολιτικοί οπαδοί συνεχίζουν να υπερασπίζονται αποφάσεις που δυσκολεύουν τη ζωή των πολιτών, γιατί “η κυβέρνηση ξέρει καλύτερα”.

Οι πολίτες λένε “μην ανησυχείς για τον πληθωρισμό”, ενώ η τιμή του ψωμιού και των καυσίμων έχει διπλασιαστεί.

Στις συζητήσεις στο καφενείο ή στα social media, η άρνηση συνοδεύεται πάντα από το αμίμητο “όλοι οι άλλοι κάνουν λάθος, αλλά εγώ ξέρω”.

Η άρνηση ενισχύεται από το confirmation bias: ψάχνουμε μόνο πληροφορίες που συμφωνούν με τις πεποιθήσεις μας και αγνοούμε ό,τι τις αμφισβητεί.

Νευροβιολογία: Ο εγκέφαλος λέει “όλα καλά”

Η άρνηση δεν είναι μόνο ψυχολογία — είναι και επιστήμη του εγκεφάλου:

Αμυγδαλή: Εκτοξεύει συναγερμό για απειλές. Αν η πληροφορία συγκρούεται με το “πάντα έχω δίκιο”, η απάντηση είναι απλή: αγνοείται.

Προμετωπιαίος φλοιός: Μειώνει την αναγνώριση γεγονότων που διαταράσσουν την ψυχική ισορροπία.

Μεταιχμιακό σύστημα: Καταστέλλει συναισθηματικές αντιδράσεις, ώστε να μην χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια: η Ελλάδα μπορεί να έχει πνιγεί σε προβλήματα, αλλά στο μυαλό μας όλα είναι under control.

Παράλληλα, η παρατεταμένη άρνηση ενεργοποιεί χρόνιο στρες, φλεγμονώδεις αποκρίσεις και δυσλειτουργία του άξονα HPA, με επιπτώσεις στην καρδιομεταβολική και ανοσολογική υγεία.

Κοινωνική και πολιτική άρνηση

Στην Ελλάδα, η συλλογική άρνηση έχει γίνει τέχνη επιβίωσης. Οπαδοί πολιτικών κομμάτων αγνοούν καθημερινά προβλήματα που δημιουργούνται από τις αποφάσεις που υποστηρίζουν. Η πραγματικότητα δεν είναι γεγονός, είναι προσωπική ερμηνεία.

Οι δημόσιες πολιτικές και η υγειονομική πραγματικότητα αντιμετωπίζονται σαν μαύρη σάτιρα. Όλοι γνωρίζουν τι συμβαίνει, αλλά κανείς δεν θέλει να παραδεχθεί την αλήθεια.

Τα social media ενισχύουν την άρνηση με ψευδο-επιστημονικές ή πολιτικές “βεβαιότητες” που επιβεβαιώνουν τις προκαταλήψεις.

Παραδείγματα καθημερινότητας

Ο γείτονας χειροκροτεί την “υγειονομική πολιτική” ενώ ο φίλος του νοσηλεύεται με επιπλοκή από παρέμβαση που θεωρείται “απόλυτα ασφαλής”.

Ο πολίτης βλέπει την τιμή του ηλεκτρικού να αυξάνεται, αλλά λέει στον εαυτό του “η κυβέρνηση ξέρει τι κάνει”.

Ο κόσμος περιμένει στην ουρά για τα φάρμακα, γελώντας με τα memes που σαρκάζουν την κρίση, γιατί το κλάμα είναι πολύ αληθινό.

Στα social media, η διαμάχη για το ποιος φταίει θυμίζει τηλεοπτικό σίριαλ, όπου όλοι έχουν δίκιο και κανείς δεν κοιτάει τα δεδομένα.

Κλινική εικόνα και παθοφυσιολογία

Βραχυπρόθεσμα: Η άρνηση μειώνει το στρες και το άγχος, επιτρέποντας στο άτομο να συνεχίσει να λειτουργεί σε ένα παράλληλο σύμπαν.

Μακροπρόθεσμα: Προκαλεί χρόνιο στρες, διαταραχές άξονα HPA, φλεγμονές, ψυχοσωματικά συμπτώματα και αδυναμία λήψης ορθών αποφάσεων.

Συλλογική άρνηση: Οδηγεί σε κοινωνική πόλωση, έλλειψη εμπιστοσύνης και καθυστέρηση στην αντιμετώπιση κρίσεων.

Τραγικός επίλογος

Και στο τέλος, όταν τα φώτα σβήνουν και οι πολιτικές διακηρύξεις χάνουν την ηχώ τους, η ελληνική καθημερινότητα μένει εκεί: ουρές στα νοσοκομεία, τιμές που καλπάζουν, συντάξεις που δεν φτάνουν ούτε για καφέ, και πολίτες που γελούν για να μην κλάψουν.

Οι “πάντα έχουν δίκιο” συνεχίζουν να υπερασπίζονται το παράλληλο σύμπαν τους, ενώ η πραγματικότητα τους κλωτσάει στην πλάτη.

Κι εμείς; Μαθαίνουμε να ζούμε με την άρνηση σαν συνήθεια, να γελάμε με την τραγωδία σαν να είναι σάτιρα, και να περιμένουμε την επόμενη κρίση — γιατί στην Ελλάδα, η ζωή πάντα βρίσκει τρόπο να είναι χειρότερη από την προηγούμενη μέρα.

Και έτσι συνεχίζεται το ελληνικό δράμα: με άρνηση, σαρκασμό και μια πικρή, σχεδόν κωμική, επίγευση πραγματικότητας. Όσο γελάμε, δεν πεθαίνουμε… ακόμα...

Giota Tseliou