Τρομερή Οργή Τραμπ κατά Ζελένσκι: «Ή συμφωνείς ή σε τελειώνουμε εγώ κι ο Πούτιν»

Το δημοσίευμα της ΝΥΤ είναι φωτιά και αποδίδει με γλαφυρό τρόπο τοσο τη δύσκολη θέση του πολεμοχαρούς Ζελένσκι, όσο και την αμηχανία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η πολιτική θερμοκρασία ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Κίεβο εκτοξεύεται. Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να παρουσιάσει την ειρήνη Ρωσίας–Ουκρανίας ως προσωπικό θρίαμβο, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να σφραγίσει παραχωρήσεις εδαφών στη Μόσχα. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όμως, δηλώνει αδιαπραγμάτευτος: «Ούτε σπιθαμή γης στον κατακτητή».

Η κρίσιμη συνάντηση Τραμπ–Πούτιν στις 15 Αυγούστου στην Αλάσκα έχει ήδη προκαλέσει ανατριχίλα στο Κίεβο. Ο Αμερικανός πρόεδρος μιλά ανοιχτά για «ανταλλαγές εδαφών προς όφελος και των δύο πλευρών», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Κριμαία και κομμάτια του Ντονμπάς θα μείνουν στη Ρωσία, με αντάλλαγμα την επιστροφή άλλων περιοχών, όπως τμημάτων της Ζαπορίζια και της Χερσώνας.

Η στρατηγική του Κρεμλίνου είναι σαφής: να εμφανίσει την Ουκρανία ως αδιάλλακτη, ώστε σε βάθος χρόνου να πιέσει για συμφωνία απευθείας με τις ΗΠΑ, παρακάμπτοντας το Κίεβο και την Ευρώπη. Ο ίδιος ο Γιούρι Ουσάκοφ δηλώνει ότι η επόμενη συνάντηση των δύο προέδρων «θα ήταν φυσικό να γίνει σε ρωσικό έδαφος» – μήνυμα ότι η Μόσχα βλέπει ήδη την Αλάσκα ως πρώτο γύρο διαπραγματεύσεων.

Η κόντρα φτάνει στο κόκκινο

Ο Τραμπ κατηγορεί τον Ζελένσκι ότι «δεν σέβεται όσα του δώσαμε» και ότι παίζει «επικίνδυνα παιχνίδια με τη Δύση». Υπονοεί μάλιστα πως αν δεν υπογράψει, είναι έτοιμος να τον «τελειώσει» πολιτικά, σε αγαστή συνεργασία με τον Πούτιν. Δεν διστάζει να τον αποκαλέσει «δικτάτορα χωρίς εκλογές» λόγω της αναβολής εκλογών στην Ουκρανία, ενώ τον κατηγορεί ότι η άρνησή του να διαπραγματευτεί για την Κριμαία ή το Ντονμπάς παρατείνει τον πόλεμο και την αιματοχυσία.

Η κοινή γνώμη στην Ουκρανία διχάζεται

Παρ' ότι 54% των Ουκρανών λέει «ποτέ παραχώρηση εδάφους», το ποσοστό όσων δέχονται συμβιβασμούς ανέβηκε από 10% σε 38% μέσα σε δύο χρόνια – σημάδι της φθοράς από τον πόλεμο και της απογοήτευσης μετά την αποτυχημένη αντεπίθεση του 2023. Αλλά το πολιτικό κατεστημένο, από τον πρώην πρόεδρο Ποροσένκο και πέρα, απορρίπτει κάθε ιδέα ανταλλαγών.

Η Ευρώπη ανησυχεί ότι μπορεί να βρεθεί θεατής μιας αμερικανο–ρωσικής συμφωνίας που θα αφήσει την Ουκρανία εκτός παιχνιδιού, ενώ ο Πούτιν θα ανασυγκροτείται. Στο τραπέζι βρίσκονται και αμερικανικές προτάσεις αναγνώρισης της Κριμαίας ως ρωσικής, με αντάλλαγμα «πάγωμα» των ρωσικών επιθέσεων σε άλλες περιοχές.

Το μόνο βέβαιο είναι πως η αντίστροφη μέτρηση για την Αλάσκα ξεκίνησε. Και αν ο Ζελένσκι παραμείνει αμετακίνητος, ο Τραμπ δείχνει διατεθειμένος να τον απομονώσει – δίνοντας στον Πούτιν τη μεγαλύτερη διπλωματική νίκη από την αρχή του πολέμου.

Η Μόσχα τρίβει τα χέρια της. Αν οι ΗΠΑ και η Ρωσία καθίσουν μόνες στο τραπέζι, ο Πούτιν θα πάρει την πρώτη πραγματική διπλωματική νίκη από το 2022. Ήδη το Κρεμλίνο μιλά για «επόμενη συνάντηση σε ρωσικό έδαφος»...

Παρακάτω παραθέτουμε σε ελληνική απόδοση το άρθρο της ΝΥΤ.

Ο Ζελένσκι απορρίπτει την πρόταση Τραμπ για ανταλλαγή εδαφών με τη Ρωσία

Ο Ουκρανός ηγέτης, με κοφτό λόγο, διακινδυνεύει να προκαλέσει την οργή του προέδρου Τραμπ, ο οποίος έχει κάνει την ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας έναν από τους βασικούς στόχους της εξωτερικής του πολιτικής.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, το Σάββατο απέρριψε κατηγορηματικά την πρόταση του προέδρου Τραμπ ότι μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας θα μπορούσε να περιλαμβάνει «κάποιες ανταλλαγές εδαφών» — ένα σχέδιο που στην πράξη θα σήμαινε παραχώρηση γης στη Μόσχα.

«Οι Ουκρανοί δεν θα δώσουν τη γη τους στον κατακτητή», δήλωσε ο Ζελένσκι σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα από το γραφείο του στο Κίεβο, λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις του Τραμπ, οι οποίες φάνηκαν να παραβλέπουν τον ρόλο της Ουκρανίας στις διαπραγματεύσεις.

«Κάθε απόφαση που λαμβάνεται εναντίον μας, κάθε απόφαση που λαμβάνεται χωρίς την Ουκρανία, είναι ταυτόχρονα απόφαση ενάντια στην ειρήνη», είπε. «Δεν θα φέρουν τίποτα. Είναι αποφάσεις νεκρές· δεν πρόκειται ποτέ να λειτουργήσουν».

Η κοφτή του απόρριψη κινδυνεύει να εξοργίσει τον Τραμπ, ο οποίος έχει κάνει την ειρηνευτική συμφωνία έναν από τους κεντρικούς στόχους της εξωτερικής του πολιτικής, ακόμη και αν αυτό σημαίνει αποδοχή όρων δυσμενών για το Κίεβο. Στο παρελθόν, ο Τραμπ είχε κατηγορήσει την Ουκρανία ότι προσκολλάται σε «πεισματάρικες» απαιτήσεις για την κατάπαυση του πυρός και ότι «δεν είναι έτοιμη για ειρήνη».

Ο Τραμπ δήλωσε την Παρασκευή ότι θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, στις 15 Αυγούστου στην Αλάσκα για να συζητήσουν πιθανή ειρηνευτική συμφωνία, με τις ανταλλαγές εδαφών να βρίσκονται πιθανότατα στην ατζέντα.

«Θα πάρουμε πίσω κάποια και θα ανταλλάξουμε κάποια άλλα», είπε σε εκδήλωση στον Λευκό Οίκο. «Θα υπάρξει ανταλλαγή εδαφών προς όφελος και των δύο».

Η στάση του Τραμπ συγκρούεται με την ευρέως διαδεδομένη άποψη στην Ουκρανία ότι η παράδοση εδαφών για να τερματιστεί ο πόλεμος είναι απαράδεκτη, αφήνοντας στον Ζελένσκι ελάχιστη επιλογή πέρα από την κατηγορηματική απόρριψη. Οτιδήποτε άλλο θα τον εξέθετε σε σφοδρή εσωτερική κριτική και θα αποτελούσε πολιτική βόμβα στο εσωτερικό.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου, πάνω από τα τρία τέταρτα των Ουκρανών αντιτίθενται στη μεταβίβαση εδαφών υπό ουκρανικό έλεγχο στη Ρωσία. Όταν πρόκειται για περιοχές που ήδη κατέχει η Ρωσία, η αντίθεση μειώνεται λίγο — λίγο πάνω από το ήμισυ παραμένει κατά, «ακόμη κι αν αυτό κάνει τον πόλεμο να διαρκέσει περισσότερο και απειλεί τη διατήρηση της ανεξαρτησίας», όπως αναφέρει η έρευνα.

Με τον Τραμπ να συμφωνεί σε συνομιλίες στην Αλάσκα την επόμενη Παρασκευή, φαίνεται πως για την ώρα υπερισχύει η προσέγγιση της Μόσχας.

Ωστόσο, η στήριξη στις εδαφικές παραχωρήσεις έχει αυξηθεί μετά την αποτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση του 2023, που ανέδειξε την αδυναμία της χώρας να ανακτήσει ουσιαστικά εδάφη. Περίπου το 38% του πληθυσμού θεωρεί τώρα αποδεκτή την παραχώρηση εδαφών — ποσοστό που πριν δύο χρόνια ήταν μόλις 10%.

Ο Τραμπ δεν διευκρίνισε ποια εδάφη θα μπορούσαν να ανταλλαγούν. Η Ρωσία έχει απαιτήσει η Ουκρανία να εγκαταλείψει τέσσερις περιοχές στην ανατολή και τον νότο, τις οποίες ισχυρίζεται ότι προσάρτησε στα τέλη του 2022, παρότι τμήματά τους παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο. Το Κρεμλίνο ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως να καταλάβει πλήρως τις ανατολικές περιοχές Λουχάνσκ και Ντονέτσκ, τις οποίες επιδιώκει εδώ και καιρό με συνεχείς επιθέσεις.

Η παραχώρηση του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ — τμήματα της περιοχής που είναι γνωστή ως Ντονμπάς — θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα για την Ουκρανία, καθώς πρόκειται για ζώνη πλούσια σε πόλεις και βιομηχανικά κέντρα, την οποία η Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως εφαλτήριο για νέα επίθεση.

«Η ανταλλαγή εδαφών δεν είναι ειρήνη· είναι ανάσα για τον εχθρό πριν από νέα επίθεση», δήλωσε το Σάββατο, μέσω γραπτού μηνύματος, ένας αξιωματικός της 72ης Ταξιαρχίας της Ουκρανίας, που αυτοσυστήθηκε μόνο με το προσωνύμιο «Μπαρμπαρόσα».

Παραμένει επίσης ασαφές ποια εδάφη θα μπορούσε να πάρει η Ουκρανία σε μια τέτοια ανταλλαγή. Εκτός από τμήματα του Ντονμπάς, η Ρωσία κατέχει μεγάλα μέρη δύο νότιων περιοχών, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, καθώς και μικρές περιοχές στα βορειοανατολικά, κοντά στις πόλεις Σούμι και Χάρκοβο.

Η μοναδική φορά που ο Ζελένσκι πρότεινε ανταλλαγή εδαφών ήταν όταν η Ουκρανία είχε υπό τον έλεγχό της τμήμα της δυτικής ρωσικής περιοχής Κουρσκ, από τον περασμένο Αύγουστο έως τον Μάρτιο. Τότε είχε προτείνει την ανταλλαγή του προγεφυρώματος στο Κουρσκ με εδάφη που κατείχε η Ρωσία. «Θα ανταλλάξουμε ένα έδαφος με ένα άλλο», είχε πει στον Guardian τον Φεβρουάριο. Όμως την άνοιξη οι ρωσικές δυνάμεις ανακατέλαβαν το Κουρσκ, αφαιρώντας από το Κίεβο το διαπραγματευτικό του χαρτί.

Απορρίπτοντας την πρόταση Τραμπ, ο Ζελένσκι επικαλέστηκε το Σύνταγμα της Ουκρανίας, το οποίο αναφέρει ότι το ουκρανικό έδαφος είναι «αδιαίρετο και απαραβίαστο». «Η απάντηση στο εδαφικό ζήτημα της Ουκρανίας βρίσκεται ήδη στο Σύνταγμα της Ουκρανίας», είπε. «Κανείς δεν θα κάνει πίσω και κανείς δεν θα μπορέσει να το κάνει».

Πρόσθεσε ότι η Ουκρανία είναι «έτοιμη, μαζί με τον πρόεδρο Τραμπ και με όλους τους εταίρους μας, να εργαστεί για μια πραγματική και, το σημαντικότερο, διαρκή ειρήνη — μια ειρήνη που δεν θα καταρρεύσει λόγω των επιθυμιών της Μόσχας».

Το κατά πόσο το Κίεβο θα έχει περιθώρια ελιγμών μετά την απόρριψη της πρότασης του Τραμπ, μένει να φανεί. Η ουκρανική προσέγγιση για τη διαμόρφωση ειρηνευτικής συμφωνίας συγκρούεται με την αντίληψη της Μόσχας: η Ουκρανία επιμένει να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός πριν συζητηθούν όροι ειρήνης, συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών ζητημάτων· το Κρεμλίνο, αντίθετα, απαιτεί οι συνομιλίες να αρχίσουν χωρίς προηγούμενη συμφωνία κατάπαυσης πυρός και να ασχοληθούν με τις «ρίζες» του πολέμου — δηλαδή, κατά την ερμηνεία του, την ίδια την ύπαρξη της Ουκρανίας ως πλήρως ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους που ευθυγραμμίζεται με τη Δύση.

«Δεν διαπραγματευόμαστε με το αίμα και τους τάφους των ανθρώπων μας», είπε. «Κάθε μέτρο της Ουκρανίας έχει κερδηθεί με μάχη, και οι συμπολεμιστές μου το πλήρωσαν με τη ζωή τους».

Η Ουκρανία θα αντιμετώπιζε επίσης την πρόκληση να απομακρύνει περίπου 200.000 αμάχους που εξακολουθούν να ζουν σε ουκρανικό έδαφος στο Ντονμπάς, ενώ όσοι παρέμεναν θα διέτρεχαν κίνδυνο κακομεταχείρισης από τις ρωσικές κατοχικές δυνάμεις.

Η πρόταση του Τραμπ να «παζαρέψει» εδάφη για να εξασφαλίσει την ειρήνη — μια ιδέα που έχει κατά καιρούς διατυπωθεί από την κυβέρνησή του, αλλά ποτέ τόσο ανοιχτά — προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε μερίδα των Ουκρανών.

Ο Πέτρο Ποροσένκο, προκάτοχος του Ζελένσκι, έγραψε στο Facebook: «Οι Ουκρανοί είναι ένα έθνος που δεν εμπορεύεται τα δικά του εδάφη. Συνεπώς, δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε προηγούμενο όπου η ειρήνη επιτυγχάνεται με παραχωρήσεις από την πλευρά της Ουκρανίας».

Με πληροφορίες από ΒΝ και ΝΥΤ